Konstrukcja akcji w Zemście

Osią konstrukcyjną Zemsty jest konflikt dwóch czołowych postaci: Cześnika i Rejenta. Konflikt ten zasadzał się na kwestiach ekonomicznych (ożenek z bogatą Podstoliną byłby dla obu szlachciców korzystnym interesem) oraz różnicach społecznych, dzielących bohaterów (Cześnik zajmował stosunkowo wysokie miejsce w tabeli urzędów szlacheckich, Rejent – zdecydowanie niższe). Podejście do sprawy konfliktu jest jednak groteskowe, co zostało pokazane poprzez komiczne sprzeczności:

• Cechy charakteru Cześnika i Rejenta – zestawione ze sobą na zasadzie sprzeczności, co wzmaga komizm,
• Posiadanie wspólnego domostwa, z którego żaden z mieszkańców nie myśli się wyprowadzić. Przypomina to słynną bajkę Fredry Paweł i Gaweł. Spór o mur graniczny wygląda iście groteskowo. Rejent chce naprawić mur, aby odgrodzić się od sąsiada. Cześnik protestuje, choć przecież i jemu powinno zależeć na odgrodzeniu się od znienawidzonego Milczka. Cześnik protestuje więc dla samego protestowania, spór nie jest właściwie sporem o mur, ale o prawo do jego naprawy. Obaj bohaterowie są zawzięci, wyolbrzymiają każdy drobiazg i nie chcą ustąpić.
• Umieszczenie bohaterów w starym zamczysku – autor kazał swoim bohaterom, ludziom sobie współczesnym, zamieszkiwać zamek sprzed kilku wieków. Uzyskał przez to efekt dla komedii ważny: komiczny kontrast – kontrast pomiędzy "poetyckością" miejsca akcji a "prozaicznością" zamieszkujących to historyczne miejsce postaci.

  Dowiedz się więcej